Mâm cúng ông Táo gồm những món gì?

Táo Quân tượng trưng cho 3 vị thần là thần Đất (Thổ Địa), thần Nhà (Thổ Công) và thần Bếp (Thổ Kỳ), nói về sự tích chuyện tình hai ông, một bà đầy cảm động và nêu cao tình nghĩa vợ chồng, lòng chung thủy sắt son.

Việc thờ cúng ông Công ông Táo được xem là nét đẹp văn hóa của người Việt Nam bao đời nay, với mong muốn ông Công ông Táo sẽ giúp cho gia đình luôn giữ được 'lửa', ấm áp và hạnh phúc. Ngoài ra ông Công ông Táo còn là những vị thần mang lại bình yên cho gia chủ.

Dịp cuối năm, vào ngày 23 tháng Chạp (23 tháng 12 âm lịch), gia chủ thường làm lễ cúng tiễn Táo Quân về chầu Ngọc Hoàng, để báo cáo về những chuyện đã xảy ra trong năm qua đồng thời cầu mong cho một năm mới may mắn, an khang. Tuy nhiên tùy thuộc vào hoàn cảnh từng nhà mà hiện nay lễ cúng ông Công ông Táo có thể được thực hiện từ ngày 15 tháng Chạp đến ngày 23 tháng Chạp âm lịch. Nhưng theo ông bà ta, lễ cúng ông Táo nên được thực hiện xong trước 12 giờ trưa ngày 23 tháng Chạp.

Ngoài ra, mâm cúng ông Táo còn tùy vào điều kiện từng gia đình, dù không cần quá cầu kỳ nhưng thực hiện cẩn thận và chu đáo. Mâm lễ cúng ông Táo cũng có thể cúng món chay hoặc món mặn, đa dạng về món ăn chế biến, phù hợp với khẩu vị của gia đình và văn hóa ẩm thực vùng miền.

Thông thường, mâm lễ cúng ông Táo sẽ gồm có lễ vật như bộ vàng mã ông Táo, tiền vàng, cau trầu, nến, rượu, hoa, cá chép hoặc cá vàng sống (nếu có) và mâm cỗ mặn hoặc chay. Trong bài viết này, Cookbeo xin gợi ý cho các bạn một số món ăn mặn để làm mâm cơm cúng ông Táo.

Xôi

Xôi để cúng ông Táo các bạn có thể chuẩn bị xôi gấc, xôi đậu xanh hoặc xôi trắng. Cách nấu xôi đầu tiên bạn nên ngâm nếp 6-8 tiếng, vớt ra đãi lại rồi để ráo và trộn cùng với ít muối hạt. Sau đó cho nước vào xửng hấp, lượng nước bằng 1/2 khoảng cách từ đáy nồi đến xửng, nấu sôi nước rồi hạ lửa xuống sôi liu riu rồi mới cho nếp vào để đồ xôi.

Nên đồ xôi thành 2 lần, lần 1 khoảng 30 phút, lần 2 khoảng 15-20 phút. Ở lần đồ xôi thứ 2, trước khi đồ bạn cho thêm ít dầu ăn để tạo độ bóng cho xôi. Nếp đồ xong cho ra đĩa, vun lại cho gọn gàng. 

Ngoài xôi, nếu có thể bạn chuẩn bị thêm 1 cái bánh chưng và khoanh giò lụa hoặc giò xào.

Gà luộc

Gà luộc là món ăn dường như không thể thiếu trong một mâm cúng mặn của người Việt. Gà luộc để cúng ông Táo là gà trống, được buộc cánh tiên tạo hình đẹp mắt.

Đầu tiên bạn nấu nước cùng với vài lát gừng, lá chanh, nghệ và ít gia vị, đến khi nước sôi mới cho gà đã làm sạch vào để da gà được giòn. Khi cho gà vào, bạn nên hạ nhỏ lửa xuống để gà không bị rách da. Tùy vào gà già hay gà non mà có thời gian luộc phù hợp. Tuy nhiên trung bình thời gian luộc gà chín ở lửa nhỏ vừa vào khoảng 25 phút.

Gà sau khi luộc nên để ủ trong nồi thêm 5-10 phút rồi mới vớt ra. Để da gà bóng bẩy, bạn có thể chưng thêm ít mỡ gà và phết lên mình gà. Ngoài ra bạn có thể tỉa hoa từ ớt cay để gắn vào miệng gà hoặc cho gà ngậm cành hoa hồng cũng rất đẹp.

Thịt luộc

Ngoài xôi, mâm cỗ cúng ông Táo thường có thêm cơm trắng và quả trứng gà luộc, bên cạnh đó là 1 khoanh thịt luộc để chấm cùng nước mắm.

Cách luộc thịt ngon là bạn nên cho thêm vài lát hành khô, có thể nêm 1 ít gia vị để thịt ngọt đậm. Tính từ lúc nước sôi, thời gian luộc thịt chín trung bình khoảng 20-25 phút và có thể là 30 phút tùy vào khối lượng thịt. Khi nước sôi nên hạ nhỏ lửa xuống sôi liu riu. Khi thịt chín, tắt bếp, ủ thêm 5-10 phút rồi vớt thịt ra. Có thể ngâm thịt vào nước lọc đá để thịt được giòn.

Thịt luộc phải để thật nguội mới thái, thái thịt lúc nóng rất dễ bị nát và miếng quá dày.

Thịt đông

Thịt đông bạn có thể làm thịt heo nấu đông hoặc nấu đông thịt gà. Theo đó, bạn chuẩn bị thịt heo (hoặc thịt gà), hành khô, mộc nhĩ, ít nấm hương, vài lát cà rốt, mắm muối bột ngọt và tiêu xay.

Thịt các bạn nên bóp muối hạt, rửa sạch rồi đem đi chần qua, sau đó rửa lại và thái miếng vừa ăn. Ướp thịt cùng với muối, tiêu xay và ít bột ngọt.

Mộc nhĩ, nấm hương ngâm nước cho nở mềm, rửa sạch rồi thái sợi chì. Cà rốt gọt vỏ, tỉa cánh hoa rồi đem luộc chín. Hành khô bóc vỏ, băm nhỏ. Nếu nấu đông thịt gà bạn cho thêm ít gừng băm.

Thịt sau khi ướp mang đi xào săn lại, đổ nước ngập mặt thịt, ninh hơn 1 tiếng cho thịt mềm. Sau đó cho mộc nhĩ nấm hương vào, nấu thêm 10 phút rồi nêm lại gia vị vừa ăn, tắt bếp. Xếp cà rốt dưới đáy bát, múc thịt đổ lên trên. Để thịt nguội rồi bọc kín lại, cho vào ngăn mát tủ lạnh. Khi ăn úp ngược bát thịt đông lên đĩa, ăn kèm với dưa chua và chấm cùng nước mắm rất hợp vị.

Canh bóng

Đối với người miền Bắc, canh bóng là món canh quen thuộc trên mâm cỗ ngày Tết. Còn đối với người miền trong, các bạn có thể thay bằng canh củ quả, canh khoai tây cà rốt ninh với sườn, canh bí xanh với sườn, canh mướp đắng nhồi thịt (canh khổ qua)...

Cách nấu canh bóng thập cẩm bạn có thể tham khảo chi tiết trong bài viết này.

Tôm hấp

Tôm hấp cũng là món ăn xứng đáng xuất hiện trên mâm cỗ cúng ông Táo. Màu cam đỏ của tôm sau khi hấp lên rất đẹp mắt, làm cho mâm cỗ có màu sắc hơn. 

Tôm hấp các bạn có thể làm tôm hấp bia sả hoặc đơn giản là tôm hấp cùng với ít sả và gừng. Cho nước vào nồi hấp, lượng nước bằng 1/2 khoảng cách từ đáy nồi đến xửng, nấu sôi lên mới cho tôm đã xóc muối rửa sạch cùng với ít nhánh sả và gừng vào. Đậy kín nắp nồi, hạ nhỏ lửa xuống để sôi liu riu và hấp tôm trong khoảng 5-6 phút là tôm chín.

Tôm hấp cho ra đĩa, trang trí thêm ít rau thơm hoặc rau sống, chấm kèm với tương ớt hoặc muối tiêu chanh.

Ngoài món tôm hấp, khi làm mâm cơm cúng ông công ông táo bạn cũng có thể chế biến món gỏi cuốn tôm thịt, tôm chiên xù, tôm rang me hay tôm rim...

Nem rán

Nem rán hay còn gọi là chả giò, là món ăn quen thuộc đối với người Việt. Món ăn này hấp dẫn người ăn bởi sự giòn rụm của vỏ nem trong khi nhân đậm đà và vẫn giữ được độ mềm ẩm.

Ngoài ra việc kết hợp rau củ quả như cà rốt, giá đỗ, hành tây, nấm hương mộc nhĩ, miến với trứng gà và thịt heo xay không gây cảm giác ngán, lại còn cung cấp đủ dinh dưỡng.

Nem rán nên chiên thành 2 lần, nem sẽ giòn lâu và không bị ỉu. Bạn cũng có thể tham khảo 1 số mẹo hay khi làm nem rán và cách pha nước chấm nem rán trong bài viết này.

Bò lúc lắc

Bò lúc lắc là món ăn ngon, thú vị và không gây cảm giác ngán, đặc biệt trong một mâm cỗ có nhiều món chiên xào. Thịt bò các bạn thái thành những viên hình vuông nhỏ như con xúc xắc, ướp cùng dầu hào, đường, tiêu và dầu ăn. Sau đó xào lên cùng với ớt chuông xanh, đỏ cùng hành tây. Khi ăn thưởng thức kèm với khoai tây chiên và bánh mì (nếu có) rất ngon miệng.

Để làm bò lúc lắc ngon, bạn nên chọn phần thăn mềm, lõi vai và xào ở lửa lớn để thịt bò không bị khô dai.

Củ quả xào thập cẩm

Bên cạnh các món ngon từ thịt, mâm cúng ông Táo nên có thêm 1 đĩa rau. Đó có thể là rau luộc, củ quả luộc hoặc củ quả xào thập cẩm. 

Về nguyên liệu, bạn có thể kết hợp nhiều loại củ quả khác nhau để xào cùng, ví dụ như cà rốt, su hào, củ cải, hành tây, súp lơ trắng, súp lơ xanh... Tuy nhiên khi xào, bạn cho các củ quả cứng vào trước, rau mềm vào sau. Như vậy thì các nguyên liệu sẽ chín đều và đặc biệt rau vẫn giữ được màu xanh.

Bên cạnh món rau củ luộc hoặc xào, bạn cũng có thể thay đổi 1 chút khi làm salad rau, vừa đẹp mắt, ăn lại thanh mát, chống ngán.

Tham khảo các món xào và rau xào để lựa chọn món ăn phù hợp.

Như vậy là Cookbeo đã chia sẻ 1 vài gợi ý các món ăn cho mâm cúng ông Táo 23 tháng Chạp. Ngoài những món kể trên, các bạn có thể chủ động chế biến nhiều món ăn ngon khác, phù hợp với khẩu vị của gia đình. 

Chúc các bạn thực hiện được mâm cúng ông Táo đủ đầy, tươm tất và đón một năm mới hạnh phúc, an khang!